Elke dag bij het vallen van de avond maakt een chimpansee een nieuw nest. Hoog in een boom trekt en breekt de aap takken bij elkaar en vlecht en frommelt daar een lattenbodem van. Daarbovenop wordt met bladeren en zachte twijgen een comfortabel matras gemaakt. Helemaal naar voorkeur van de rug- of zijslaap-aap. Dit nest wordt het liefst ingericht in een boom van eetbare bladeren zodat de aap nog wat te snacken heeft in bed.

De volgende ochtend slingert de aap uitgerust met z’n goede been uit bed en kijkt nooit meer om naar z’n verfrommelde hoogslaper. Als de aap overdag een tukje wil doen knutselt hij weer iets comfortabels in elkaar, dan niet eens hoog in een boom maar gewoon lui met wat takken een chaise longue op de grond. Want tijdens zo’n middagdutje heeft de hardwerkende aap immers minder te vrezen van nachtelijke rovers. Zo laat de chimpansee elke dag een spoor van afgedankte materialen achter in het woud. Herkenbaar voor het geoefende oog van een bioloog maar vrijwel onzichtbaar in de overige takkenrommel van de jungle. Ook de gorilla en de orang-oetan bouwen elke dag een nieuw nest. De orang-oetan is er bijzonder bedreven in. Hij maakt zelfs een kussen van met bladeren gevulde twijgen en een knus design dekentje van veel-bladerige takken.

Alle mensapen maken een bed voor één nacht. Elke dag opnieuw laten apen een vers beslapen rommeltje achter. Waarom mensapen dit doen is niet helemaal duidelijk. Ze blijven altijd in hetzelfde territorium, dicht bij het nest van de vorige nacht. Dus waarom niet eenvoudig even de boel opschudden? En alhoewel mensapen geen bedplassers zijn en al hun behoeftes keurig ‘over de rand’ doen lijkt hygiëne een rol te spelen. Ze kieperen ook de bananenschillen over de rand. Geen kans op schimmel, bedluizen of andere Parijse toestanden. Elke avond een fris schoon nest heeft de voorkeur.

Mogelijk heeft het gedrag een rol in het ecosysteem. Het vele verstoren van de boomkruinen creëert licht en ruimte voor dieren en planten. De uitwerpselen en schillen bemesten de grond gelijkmatig gespreid over het bos.

Er is alle reden om aan te nemen dat de gezamenlijke voorouder van de mens en mensaap ook dag na dag op eenzelfde wijze des avonds de bedstede optuigde, troep over de rand kieperde en alles in de ochtend achteloos achterliet. Generatie na generatie, honderdduizenden jaren lang. Tot aan de invoering van de SUP wetgeving, statiegeld et cetera? De hoeveelheid zwerfafval lijkt marginaal afgenomen. Toch zie ik nog veel troep slingeren op straat. Een keer gebruikt en dan klaar, weg ermee, achteloos achtergelaten, weggegooid. Het is apengedrag. Het is onze natuur, daar helpt geen overheidsregel aan. Mensen missen de intrinsieke motivatie. We mogen blij zijn dat het bij verpakkingen blijft die op straat worden weg gekieperd en geen andere grote boodschappen. Velen omarmen de innerlijk aap, beschouwen onze leefomgeving als een urban jungle.

Hoog in de boom breken de verpakkingskundige apen hun hoofd over hoe we apengedrag in ons ecosysteem passen.

This column has been published in Pakkracht 53. It was written and published in Dutch.

Picture: Disha Sheta (Pexels)

Stefan Hermsen

Manager Packademy

Share this post